به گزارش وطن شهر و به نقل از شهر، در دل شهری که روزها و شب‌هایش به هم آمیخته‌اند، آسیب‌های اجتماعی چون سایه‌هایی تاریک بر زندگی شهروندان سنگینی می‌کرد. شهرداری تهران در دوره ششم مدیریت شهری در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی و بهبود شرایط زندگی شهروندان تهرانی گام برداشت و تدابیری اندیشید. حال سوال اینجاست که آیا شهرداری تهران با تدابیر خود توانست نوری در تاریکی معضلات اجتماعی تهران بیافروزد و گامی موثر در راستای بهبود زندگی شهروندان بردارد؟ برای پاسخ به این سوال در ادامه گزارش با ما همراه باشید.
انتصاب شهردار تهران به عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور در حوزه آسیب‌های اجتماعی
در آن سال‌ها تهران به عنوان پایتخت ایران با جمعیتی بالغ بر ۱۴ میلیون نفر، با مشکلات متعددی در حوزه آسیب‌های اجتماعی مواجه بود. طبق آمارهای رسمی، نرخ اعتیاد در این شهر به شدت افزایش یافته بود و بسیاری از جوانان و نوجوانان به این معضل گرفتار شده بودند. از این رو شهرداری تهران در همان ماه‌های ابتدایی شروع خدمت خود، قرارگاه اجتماعی را در راستای ساماندهی آسیب‌های اجتماعی راه‌اندازی کرد.
شهید جمهور رئیسی تأثیرات اقدامات شهرداری تهران را در بهبود وضعیت آسیب های اجتماعی این کلانشهر تهران مشاهده کرد و تصمیم گرفت با تعریف یک جایگاه برای شهردار تهران به تسریع بخشیدن این اقدامات کمک کند. از این رو علیرضا زاکانی شهردار تهران را به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهور در حوزه آسیب‌های اجتماعی منصوب کرد.
اجرای طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی در راستای بهبود شرایط زندگی شهروندان تهرانی
شهردار تهران در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی و بهبود شرایط زندگی شهروندان تهرانی، طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی را با همکاری نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی که در قرارگاه اجتماعی حضور داشتند، به مرحله اجرا در آورد. این طرح که به منظور شناسایی و حمایت از افراد آسیب‌دیده و در معرض آسیب طراحی شده، شامل چندین برنامه کلیدی اعم از آموزش وتوانمندسازی (برگزاری دوره‌های آموزشی برای خانواده‌ها و جوانان به منظور ارتقا آگاهی و مهارت‌های زندگی)، حمایت از معتادان (ایجاد مراکز درمان اعتیاد و ارائه خدمات مشاوره‌ای برای کمک به بهبودیافتگان)، تقویت نهادهای اجتماعی (همکاری با سازمان‌های غیردولتی و خیریه‌ها برای ارائه خدمات بهتر به آسیب‌دیدگان) و.. است.
هدف اصلی از اجرای طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی، توانمندسازی افراد و کاهش مشکلات اجتماعی مرتبط با فقر، اعتیاد و بیکاری بود. مسئولان شهری بر این باور بودند که با اجرای این طرح، می‌توان به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کرده و از بروز مشکلات اجتماعی جلوگیری کرد و یا آسیب‌های اجتماعی را ساماندهی کنند. در همین راستا، جلسات مشاوره‌ای برای خانواده‌ها و افراد آسیب‌دیده نیز برگزار می‌شود تا آن‌ها بتوانند با چالش‌های خود بهتر مقابله کنند.
طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی در قاب آمار
شهرداری تهران تا کنون سه مرحله از این طرح را به سرانجام رسانده است. در مرحله اول طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی ۱۰۰ متکدی، ۲ هزار و ۹۳۳ نفر معتاد متجاهر، ۴۸۲ کودک کار و ۳ هزار و ۲۳۲ کارتن‌خواب جمع‌آوری شدند؛ در این مرحله از طرح که در اواخر فروردین‌ماه اجرا شد، ۷ هزار و ۲۹۷ آسیب‌دیده اجتماعی جمع‌آوری شدند.
در مرحله دوم طرح نیز ۶۵۱ متکدی، ۲ هزار و ۸۵ نفر معتاد متجاهر، ۷۹ کودک کار و یک هزار و ۳۵۸ کارتن‌خواب ساماندهی شدند؛ در مرحله دوم که در خردادماه اجرا شد، ۳ هزار و ۶۲۲ آسیب‌دیده اجتماعی جمع‌آوری شدند.
در مرحله سوم طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی تعداد ۹۲۳ نفر کارتن‌خواب و بی خانمان مورد ساماندهی قرار گرفتند و به منظور حمایت به مددسراها و مراکز مربوطه منتقل شدند. همچنین ۶۶ متکدی از سطح معابر پایتخت جمع آوری شدند و در نهایت اینکه پس از پایان مرحله سوم طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی ۴۶ کودک کار و خیابان جذب و به مراکز مربوطه انتقال پیدا کردند. در این مرحله از طرح که در مرداد ماه به اجرا در آمد، ۲ هزار و ۲۱۰ آسیب‌دیده اجتماعی ساماندهی شدند.
به گفته علیرضا نادعلی سخنگو و نایب رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران، در آغاز کار مدیریت شهری بیش از ۲۵ هزار معتاد در تهران وجود داشت و در بیشتر نقاط شهر دیده می‌شدند. شهرداری به صورت اولیه مسئول این امر نیست، اما این امر بار روی زمین مانده‌ای بود. شهردار تهران در بدو ورودش قرارگاه اجتماعی شهر تهران را تشکیل داد، در این قرارگاه دستگاه‌های مختلفی از جمله پلیس، سپاه، قوه قضاییه، ستاد مبارزه با مواد مخدر، بهزیستی و.. در کنار یکدیگر جمع می‌شدند و شهرداری تهران در این مورد میانداری می‌کرد، هر زمان این دستگاه‌ها همکاری خوبی با یکدیگر داشتند نتایج خوبی به دست آمده است. نتیجه کار شهرداری و قرارگاه اجتماعی این بود که طی ۳ سال بیش از ۲۰ هزار معتاد در تهران به حدود ۴ تا ۵ هزار رسید.
نرگس معدنی‌پور، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران نیز با اعلام اینکه در ساماندهی آسیب‌های اجتماعی در مجموع تغییر خوبی شاهد بودیم و دیگر کلونی‌های چند صد نفره نداریم، مطرح کرد: در گذشته شاهد تجمع افراد در کلونی‌های ۱۰۰، ۲۰۰ و ۳۰۰ نفره بودیم که دیگر چنین چیزی وجود ندارد. نمی‌توانیم بگوییم آمار صددرصد صفر شده اما امروز دیگر کلونی چندده نفره نداریم.
با توجه به تاثیرات مثبت طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی، سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران بر این امر واقف شد که مرحله چهارم این طرح را به اجرا در آورد. این طرح در تاریخ ۲۰ شهریور آغاز و در تاریخ ۴ مهر به پایان رسید.
مرحله چهارم طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی
ماموریت مرحله چهارم طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی در ساعت ۱۰ شب و زمانی که اغلب افراد آسیب‌دیده اجتماعی در سطح شهر حضور پیدا می‌کنند، با حدود ۴۰ خودروی حامی‌شهر و حضور افرادی چون سید محمد نقیب رئیس سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، مددکاران اجتماعی، مامورین نیروی انتظامی و حضور معاون دادستان آغاز شد.
