شهرها در سراسر جهان با بحران‌های مشترکی نظیر کمبود خدمات، افزایش نابرابری‌ها و تغییرات اقلیمی مواجه است؛ هنر و فرهنگ می‌تواند نقش مهمی در حل این چالش‌های شهری ایفا کند.
به گزارش وطن شهر به نقل از ایمنا، برگزاری فستیوال‌های متعدد در شهرها زمینه لازم برای تجربه هنر، موسیقی، فرهنگ و فیلم را میان مردم فراهم می‌آورد و حتی در بهترین حالت ممکن، نقش مهمی در ایجاد تحول میان جامعه، بزرگداشت سنت‌ها و برتری بخشیدن به انسان ایفا می‌کند. فستیوال‌ها که اغلب در خیابان‌ها، کافه‌ها، میادین و سایر فضاهای عمومی برگزار می‌شود، می‌تواند عقاید کلیشه‌ای در مورد میراث را از بین ببرد و حس مالکیت مردم نسبت به شهرها را افزایش دهد. در نتیجه این امر، مسئولیت‌پذیری شهرنشینان افزایش خواهد یافت و آن‌ها را به ایجاد شهرهایی پایدارتر و زیست‌پذیرتر سوق خواهد داد.
گروهی از محققان اروپایی به تجزیه و تحلیل ۱۸ فستیوال در سراسر قاره و همچنین آفریقا و دریای کارائیب پرداختند و به این نتیجه رسیدند که فستیوال‌ها می‌تواند نقش مهمی در ایجاد شهرهای پایدارتر ایفا کند. بدیهی است که پایداری تنها به حفظ محیط زیست مربوط نمی‌شود بلکه تقویت ارتباط میان مردم و مکان‌ها را نیز در بر می‌گیرد. در واقع، نتیجه تحقیقات این پژوهشگران نشان داد که برگزاری جشنواره‌ها در شهرهای آفریقایی و بریتانیایی، گروه‌های مختلف مردمی را دور هم جمع می‌کند و آن‌ها را به اتخاذ سبک زندگی پایدارتر و حفظ محیط شهری سوق می‌دهد.
فستیوال‌ها مالکیت شهرها را به مردم باز می‌گرداند
کیپ‌تاون، پایتخت آفریقای جنوبی یکی از توریست‌پذیرترین شهرهای جهان به شمار می‌رود که در هر گوشه از خود، مکانی را برای بازدید و رونق صنعت گردشگری در بر گرفته است. علاوه بر این، عنوان “شهر طراحی” یونسکو نیز از آن کیپ‌تاون شده است که بسیاری از منتقدان علت این دستاورد بزرگ را وفور هنر و بازار طراحی در شهر دانسته‌اند. با همه این اوصاف، ساکنان پایتخت آفریقای جنوبی از امکانات و هویت برابر شهری برخوردار نیستند و اغلب در شرایطی با بدترین کیفیت زندگی به سر می‌برند.
در جام جهانی فیفا ۲۰۱۰، کارناوال کیپ تاون فرصت‌های زیادی را برای ارائه خلاقیت‌ها، اشتغال، توسعه مهارت‌ها، انسجام اجتماعی و توسعه اقتصادی فراهم آورد. این جشنواره بسیار شگفت‌انگیز، هر شب با آغاز تاریکی شهر برگزار می‌شد و در نتیجه تنها افرادی که قابلیت تردد راحت به سمت آن را داشتند می‌توانستند از تماشای رویدادهای بی‌نظیر جشنواره بهره‌مند شوند.
کارناوال کیپ تاون همچنین بعضی از رویدادهای رژه Kaapse Klopse را به تصویر می‌کشد؛ این رژه فستیوالی است که از قرن هفدهم هر ساله در دوم ماه ژوئیه برگزار می‌شود و در آن بیش از ۱۳ هزار نفر با لباس‌های رنگارنگ مالکیت خیابان‌ها را از آن خود می‌کنند و گفته می‌شود که این روز، تنها برهه زمانی سال به شمار می‌رود که در آن، افراد فقیر نسبت به شهر حس مالکیت پیدا می‌کنند.
کارناوال کیپ‌تاون و رژه Kaapse Klopse نشان می‌دهد که همه شهرنشینان به طور برابر از مزایای جشنواره‌ها برخوردار نیستند و این در حالی است که بهره‌مندی برابر آنان می‌تواند پایداری را برای شهرها به ارمغان آورد و به رونق چشمگیر اقتصاد در آن کمک کند.
جشنواره‌ها زمینه‌ساز فرصت‌های متعدد در شهرها است
کیسومو، شهری در استان نیانزای کنیا در کرانه‌های زیبای دریاچه ویکتوریا واقع شده و به همین دلیل از میراث فرهنگی و طبیعی ارزشمندی برخوردار است. هر ساله در این شهر، فستیوال‌های متعددی نظیر Got Ramogi برگزار می‌شود که در آن، فرهنگ سنتی، مکان‌های مذهبی و افسانه‌های باستانی زنده و حفظ می‌شود.
جشنواره Dunga Fish Night نیز که در کیسومو و با مشارکت مردم عادی، وزیر صنعت گردشگری و مقامات دانشگاه دولتی شهر برگزار می‌شود، تهدیدات مربوط به کاهش تنوع زیستی در آب‌ها، محو شدن تدریجی سنت‌های قدیمی ماهیگیری، نگرانی‌های مربوط به جنگل‌زدایی و مشکلات شهرنشینی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد.
بسیاری از منتقدان بر این باور هستند که فستیوال‌ها دست کم به ایجاد زیرساخت‌های جدید برای برگزاری رویدادها منجر می‌شود که همین امر مزایای بسیاری را برای شهروندان به ارمغان می‌آورد. با این حال، برخی از مردم استدلال می‌کنند که اگر جشنواره‌ها با هدف رونق اقتصادی برگزار شود، آنگاه ارزش فرهنگی خود را از دست می‌دهد.
مزایای برگزاری جشنواره‌های کوچک برای شهرها
قدرت فستیوال‌ها در متحول‌سازی شهرهایی نظیر منچستر انگلستان به وضوح قابل مشاهده است چرا که این شهر از تاریخچه غنی سیاسی و صنعتی برخوردار است. اولین کامپیوتر مدرن اصلی در منچستر ساخته شد و این شهر در طول تاریخ، میزبان جنبش‌های مهم بسیاری در راستای حقوق کارگران بوده است. طی چند سال اخیر، مدیران شهر از طریق نوآوری‌هایی نظیر میدیا سیتی، شهرکی ۸۱ هکتاری بر کرانه کانال آبی عبوری کشتی منچستر در شهر سالفورد و ترافورد، فرصت‌های بسیاری را به وجود آوردند.
فستیوال‌های منچستر نیز مانند کیپ تاون، بلندپروازی‌ها و مسائل بسیاری را به تصویر می‌کشد؛ جشنواره بین‌المللی منچستر مخاطبینی را از سراسر دنیا به سمت خود جذب می‌کند و در آن مسائل زیست‌محیطی مورد توجه شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد.
طی یک دهه اخیر، برگزاری فستیوال‌هایی با مقیاس کوچک‌تر از اهمیت بسیار بالایی میان ساکنان شهرهای مختلف برخوردار شده است. به عنوان مثال، میدیا سیتی میزبان جشنواره‌های کوچکی است که توسط مردم و برای معیشت برگزار می‌شود. در بعضی از این فستیوال‌های کوچک نیز موضوعاتی نظیر دموکراسی به تصویر کشیده می‌شود که در آن گروه‌های مختلف مردمی از سراسر شهر، انتقادات، نمایش‌ها و موضوعات پربحث روز را ارائه می‌دهند.
تمام نمونه فستیوال‌هایی که تا کنون ذکر شد، نشان می‌دهد که این رویدادها نیازهای جامعه را آشکار می‌کند و حس تعلق شهروندان به محیط‌های زندگی خود را افزایش می‌دهد. فستیوال‌ها علاوه بر مزایای اقتصادی و زیست‌محیطی بسیار، فرصت‌های زیادی را برای ارائه انتقادات و چالش‌های شهری توسط مردم فراهم می‌آورد که می‌تواند در نهایت به حل مشکلات منجر می‌شود.
