به گزارش وطن شهر و به نقل از اکوایران، باز هم چشمه علی ۸ هزار ساله خشک شد.این چشمه در ۲۵ فروردین ماه ۱۳۱۳ با شماره ۲۰۲ در فهرست آثار ملی و به عنوان سومین اثر طبیعی استان تهران به ثبت رسید. این نخستین بار نیست که تصاویر خشک شدن چشمه علی منتشر و دوست داران میراث تهران را نگران می کند .اما دلیل خشک شدن های پی در پی ری چیست ؟
جعفر بندی شربیانی؛عضو هیات رییسه شورای شهر تهران در این رابطه به اکو می گوید :چشمه علی یکی از میراث های طبیعی و تاریخی تهران است و هم برای ساکنان شهرری و هم تهران بسیار مهم و پرخاطره است و یکی از نمادهای تاریخی و طبیعی تهران است .
او ادامه می دهد : در دوره های مختلفی این چشمه دچار مشکلاتی شده و سطح آب آن پایین آمده . تصورما این بود که به خاطر فعالیت های مترو در مسیر این چشمه بوده ، به تازگی آب چشمه به طور کامل قطع شده و خشک شده و باعث ناراحتی و نگرانی مردم شده است که ما به جد پیگیری کردیم .مسیر توسط اداره آب و فاضلاب منطقه با دستگاه های حرفه ای اسکن شد و تشخیص دادند دلیل خشک شدن این چشمه مترو نیست بلکه پایین آمدن آب های سطحی است و استفاده بدون ضابطه از قنات هایی است که در مسیر این چشمه بوده در مسیر بالا دست قرار داشتند .
شربیانی درخصوص این که آیا امکان احیای این چشمه با توجه به کاهش سطح آب قنات های بالا دستی وجود دارد هم می گوید : در صورت کنترل برداشت های غیرمجاز از قنات های بالا دست و اجرای موضوع بازچرخانی آب می تواند این میراث تاریخی و طبیعی را برای تهران حفظ کرد .
مدتی پیش هم سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران نشستی برای بررسی دلایل خشک شدن چشمه علی شهر ری و راهکارهای احیای آن را برگزار کرد. در این جلسه از سوی نماینده میراث تاکید شده که چشمه علی به عنوان اولین اثر طبیعی ثبت شده شهرری دارای کار کرد تفرجی تاریخی و طبیعی بوده و دارای حریم مصوب است وبررسی های کارشناسی نشان می دهد که عوامل مختلفی مانند تغییر اقلیم، حفرچاه و احداث مترو در خشک شدن آن نقش دارندو در این میان احداث خط ۶ مترو را می توان مهمترین عامل خشک شدن آن ذکر کرد و ضروری است تا احیای آن در دستور تمامی ارگانهای ذیربط قرار بگیرد.
جمع آوری پساب تهران ،کاهش بارندگی، حفر چاه های متعدد، ساخت و سازهای شهری عومال دیگری بود که دراین جلسه به عنوان عوامل موثر در خشک شدن چشمه علی مطرح شده است .دراین جلسه همچنین به خسارت زیادی که خشک شدن چشمه علی به کشاورزان منطقه وارد کرده هم سخن گفته شده و آلودگی آب این چشمه قبل ازخشک شدن به دلیل ورود پسابهای خانگی .
بررسی های کارشناسی صورت گرفته توسط شهرداری منطقه هم نشان می داد،مسیر قنات چشمه دارای آب دهی است و شاهد انحراف مسیر آب هستیم و می توان از طریق عملیات عمرانی آب را به مظهر چشمه بازگرداند. دراین جلسه از سوی مسئولان خط ۶ مترو هم گزارش کاملی از احداث این و موقعیت این خط در ارتباط با چشمه علی داده می شود که تاثیر احداث تونل مترو بر کاهش دبی چشمه محدود به زمان عملیات اجرایی بوده و بعد از اتمام عملیات دبی آب چشمه به حالت طبیعی بازگشته و حفاری شرکت در خط ۶ به میله قنات آسیبی نزده است. مطالعات فنی شرکت مترو نشان از تاثیر برداشت بیش از حد آب از چاه های متعدد مجاز و غیر مجاز سطح منطقه و کاهش بارش و تغییرات اقلیمی بر خشک شدن چشمه علی داشت .
موضوعی که مورد نقد قرار می گیرند و تاکید می شود که احداث خطوط مترو در تهران قنوات در مسیر و همچنین چشمه علی را تحت تأثیر قرار داده اما با توجه به خشک شدن بیشتر چشمه ها و منابع آبی سطح شهر تهران نباید نقش تغییرات اقلیمی، کاهش بارندگی و ایزوله کردن فاضلاب شهر تهران را در خشک شدن منابع آبی نادیده گرفت و حتی وضعیت غیر عادی کاهش و افزایش بارشها امکان اتکاء به نتایج آب دهی چشمه را سلب می کند وپیشنهاد شد کمیته تغییر اقلیم هر چه سریع تر تشکیل شود تا بتوان از اثرات منفی کاهش بارندگی و افزایش دما کاست و منابع آبی را هر چه بهتر مدیریت کرد.
احداث تونل مترو عامل کاهش آب دهی چشمه علی نیست و عوامل مهم دیگری از جمله کاهش بارندگی ها، وجود چاه های مجاز و غیر مجاز، ساخت و سازها و به خصوص اجرای طرح فاضلاب می تواند تاثیر منفی بر آب خوانهای شهر تهران داشه باشد و باعث خشک شدن آنها شود
جانشین دادستانی شهر ری در پیشگیری از وقوع جرم هم مسئله خشک شدن چشمه علی را در زمره مطالبات مردمی دانسته و اعلام کرده بررسی های کارشناسی بیانگر این است که عوامل مختلفی از جمله احداث خط ۶ مترو، حفر چاههای غیر مجاز، گودبرداری غیراصولی و کاهش بارندگی در خشک شدن چشمه نقش اساسی دارند اما جمیع اسباب گویای این است که احداث خط ۶متر و نقش مهمی در خشک شدن چشمه دارد.
