وطن شهر/ پریسا هاشمی: درست زمانی که درختان گیسوان خود را به دست باد سپرده و رقص‌کنان، سرمست بوی بهار بودند کارخانه آسفالتی در شرقی‌ترین نقطه تهران در عرض چند روز سر به فلک کشید، آنهم درست در ورودی پارک ملی سرخه‌حصار و روبروی خانه‌های مردم. مردمی که در یک محله دنج و آرام زندگی می‌کردند و با تصمیم‌های پیاپی مدیران شهری در دوره‌های مختلف آسایش خود را از دست داده‌اند. به همین دلیل روزهایی که شهرداری شروع به ساختن کارخانه آسفالت کرد تجمع کردند و تنها حرف‌شان این بود: «نفس ما را نگیرید!» در مقابل شهرداری پای پلیس امنیت را وسط کشید و در نهایت ساکنان این منطقه تنها با یک پاسخ شهرداری روبرو شدند: «این کارخانه دارای مجوز سازمان محیطزیست است.»
رئیس محیطزیست کجاست؟
اعضای شورای شهر تهران هم اجازه افتتاح این کارخانه را مشروط به مجوز سازمان محیطزیست کردند. سازمان محیطزیست اما ارائه مجوز به شهرداری برای ساخت کارخانه آسفالت را تکذیب می‌کند. اما سوال اصلی این است که آیا سازمان محیطزیست که در پارک ملی سرخه‌حصار مستقر شده از بالا رفتن این کارخانه بی‌خبر مانده یا چشم‌هایش را بسته؟ علی سلاجقه، به عنوان رئیس محیطزیست چرا به این قائله خاتمه نمی‌دهد؟ چرا موضع‌گیری‌های رسانه‌ای محیطزیست و تکذیب‌هایی که می‌کنند با عمل‌شان یکی نیست؟ موضوع اصلی اما این است که به حال شهرداری فرقی نمی‌کند که محیطزیست تکذیب می‌کند که مجوزی ارائه کرده یا خیر. شهرداری در دوره محمود احمدی‌نژاد درخت‌های این بخش از ورودی پارک سرخه‌حصار را قطع و حالا در دوره زاکانی یک کارخانه آسفالت را در آنجا احداث کرده است.
آلایندگی کمتر از یک اتوبوس؟
علیرضا زاکانی، شهردار تهران درباره شروع به کار این کارخانه در شرق تهران گفت: «کارخانه آسفالت بیش از ۷۰۰ فیلتر دارد و تولید آلایندگی آن کمتر از یک دستگاه اتوبوس است. آسفالت تولیدی این کارخانه نیز بسیار با کیفیت و به صرفه است؛ این تولید در شرق تهران امکانی را ایجاد می کند که در محل از آسفالت استفاده شود و کیفیت افزایش پیدا کند.»
شاید کارخانه هزاران فیلتر داشته باشد اما ماشین‌های سنگینی که مواداولیه به کارخانه می‌آورند یا آسفالت را در آنجا به شهر منتقل می‌کنند مسلمان آلودگی زیادی دارند که می‌تواند به مرگ پارک ملی سرخه‌حصار بینجامد. اما شهردار تهران در این مورد تاکید کرد: «تردد خودروهای سنگین برای تردد آسفالت از غرب به شرق تهران نیز صورت می گیرد و چندان تفاوتی با تردد خودروها از کارخانه شرق تهران به معابر آن وجود ندارد. انشعابات کارخانه فعال نشده و اگر حساسیت برای محیط زیست وجود دارد باید تلاش شود چنین طرح هایی عملیاتی شود که آثار سوء زیست محیطی را کاهش دهد.»
او در پاسخ به این موضوع که چرا مانند کشورهای سبز به‌جای آسفالت به سمت استفاده از کف‌پوش‌های دیگر نمی‌روید؟ گفت: «ما که اینور و آنور می‌رویم همه از آسفالت استفاده می‌کنند.» شاید منظورش از اینور و آنور سفرش به بروکسل است. زاکانی معتقد است که باد تهران از غرب به شرق می‌وزد و اگر کارخانه‌ای در شرق باشد به آلودگی در تهران منجر نخواهد شد چرا که باد غرب این آلودگی را قبل از آن که به شهر وارد شود از پایتخت خارج می‌کند.
آسفالت عامل افزایش سرطان خون
اما صحبت‌های علیرضا زاکانی را کنشگران محیط‌زیستی غیرعلمی دانسته و معتقدند نه تنها این کارخانه آسفالت باعث از بین رفتن پارک ملی سرخه حصار می‌شود بلکه استفاده از آسفالت بیماری‌هایی مانند سرطان را افزایش می‌دهد. محمد درویش، کنشگر محیطزیست با اتکا و استناد به قانون در گفت‌وگو با وطن‌شهر تاکید کرد: هر نوع استقرار صنایع تا شعاع ۱۲۰کیلومتری پایتخت ممنوع است.»
او افزود: «باد غالب از غرب به شرق تهران می‌وزد اما در بعضی از روزهای سال، باد از شرق به غرب می‌وزد و این استدلال کاملا اشتباه است که فکر کنیم ساخت این کارخانه در شرق، اثری بر آلودگی هوای مرکز و غرب تهران ندارد. این موضوع می‌تواند فاجعه به‌بار آورد.»
این کنشگر محیطزیست در پاسخ به این سوال که ساخت این کارخانه آسفالت نزدیک سرخه‌حصار چه تاثیری روی این پارک ملی می‌گذارد؟ گفت: «مهم‌ترین تاثیر آن ذرات ۵/۲ و ۱۰میکرون و غبارهای سولفات‌هاست که روی برگ‌ها می‌نشیند، در حیات‌وحش منطقه اختلال تنفسی ایجاد می‌کند و می‌تواند آسیب جدی به منطقه بزند. این منطقه جزو چهارمنطقه حفاظت‌شده محیطزیست است و ساخت کارخانه آسفالت در نزدیک مناطق حفاظت‌شده درنهایت باعث کاهش کیفیت فتوسنتز و تسریع خشک‌شدن درختان شده و به برهنگی خاک منجر شود که این برهنگی هم گرد و خاک را افزایش می‌دهد.»
محمد درویش در گفت‌وگو با وطن شهر، درباره استفاده از آسفالت نیز تاکید کرد: «بسیاری از کشورهای سبز به استفاده از سنگفرش روی آورده‌اند. این کشورها به دلیل مشکلات زیست‌محیطی، استفاده از آسفالت را کنار گذاشته‌اند چون اصطکاک لاستیک خودرو و آسفالت منجر به ایجاد ذرات کوچک‌تر از ۵/۲میکرون و سرطان به‌ویژه سرطان خون می‌شود. البته کشورهای اروپایی تلاش هم می‌کنند که به ترکیبی از آسفالت سبز برسند.»
تمام مدیرانی که به هر شکلی به تهران به عنوان پایتخت ایران ضربه مهلک وارد کرده‌اند برای پیشبرد اهداف خود و با نیت خوب تصمیم گرفته‌اند. تصمیم‌هایی که عواقب ناگواری داشته است.
