یه گزارش وطن شهر و یه نقل از شهر, عصرها کارمندان شرکت‌ها و سازمان‌ها به مسیر بازگشت به خانه فکر می‌کنند. نیم‌ساعت دیرتر آمدن به معنای یک ساعت معطل شدن در ترافیک است. تاکسی‌ها هر تعداد هم که باشند باز هم جمعیت آنقدر زیاد است که باید برای گرفتن تاکسی خطی در صف‌های طولانی منتظر بمانند. شهرداری برای حل این مشکل چاره‌ای اندیشیده است. چند هفته است که ون‌های زردرنگی در میدان ونک به چشم می‌خورند، تاکسی‌هایی که بدون درگیر شدن با جریان سوار و پیاده‌شدن روزمره، سر ساعت مسافرگیری می‌کنند و به راه می‌افتند؛ طرحی به نام «شاتل تاکسی» که بدون تبلیغات و فضاسازی‌های رایج از یک‌ماه قبل شروع شده است.
مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهرداری تهران درباره امتیاز اصلی شاتل تاکسی نسبت به دیگر وسیله‌های حمل‌ونقل شهری به همشهری می‌گوید: «در شاتل سرویس، مسافر اطمینان دارد که در زمان مشخص و محل مشخص که از قبل تعیین کرده، یک دستگاه ون در انتظار اوست. این اطمینان را در هیچ‌یک از خدمات حمل‌ونقل شهری پایتخت و دیگر کلانشهرها نمی‌توان یافت؛ درحالی‌که بعضی از شهروندان مانند کارکنان سازمان‌ها و ادارات با ساعت کاری مشخص روزانه، به این اطمینان سفر نیاز دارند.»
مهدی وحدت‌کار درباره محل شروع این طرح می‌گوید: «دقیقا از ساعت ۴و نیم عصر به بعد جمعیت زیادی وارد میدان ونک می‌شوند؛ زیرا نوع شهرسازی در دهه‌های گذشته به شکلی بوده که مسافران باید در این میدان پیاده و سوار می‌شدند. در اینجا باید از ظرفیت تاکسی، سواری و ون استفاده کرد. یک راه این است که تعدادی تاکسی به خطوط میدان ونک اضافه کنیم، اما این کار اثر طولانی‌مدت ندارد.»
در سوپر اپلیکیشن «شهرزاد» بخشی به شاتل‌تاکسی اختصاص داده شده است. در این بخش تعدادی از خطوط براساس مبدا، مقصد و ساعت حرکت تعریف شده است. مسافر، خط مورد نظر خود را انتخاب می‌کند و بلیت را می‌خرد. وقتی مسافر در زمان مقرر به محل مراجعه کند، می‌بیند که یک دستگاه ون آماده مسافرگیری است.
وحدت‌کار درباره تفاوت شاتل‌تاکسی با سرویس‌های خاص تاکسی‌های اینترنتی می‌گوید: «شاتل تاکسی به‌عنوان یک وسیله نیمه‌انبوه‌بر دارای ساختار کاری مخصوص و اشتراکی است. ون‌ها متعلق به شهرداری هستند. بهره‌برداری به بخش خصوصی سپرده شده است و راننده‌ها استخدام می‌شوند. دلیل استخدام راننده‌ها این است که معمولا درآمد رانندگان تاکسی روزانه است و اگر یک روز کار نکنند، درآمد نخواهند داشت. از طرف دیگر در تاکسی‌های اینترنتی می‌بینید که وقتی ترافیک عصر یا صبح در یک مسیر گره می‌خورد، بعضی رانندگان تمایلی به‌کار در آن خط ندارند؛ زیرا اگر به سمت مقصد حرکت کنند آنقدر در مسیر معطل می‌شوند که تا چند ساعت نمی‌توانند برای سرویس بعدی حرکت کنند.»
هر چهارشنبه سرویس‌های هفته بعد مشخص می‌شود که درحال حاضر شامل چندین خط از میدان ونک به شرق، غرب، شمال و جنوب تهران است. بعضی از این خطوط مانند ونک – تهرانسر مسافران زیادی دارد. مدیرعامل سازمان تاکسیرانی می‌افزاید: «بعضی افراد برای یک هفته جلوتر شاتل سرویس را مشخص کرده‌اند و برای ساعت۵ تمام ۱۲صندلی پر است. اول ساعت‌های اوج ترافیک پر می‌شود؛ به همین دلیل کرایه این ساعت‌های خاص را افزایش داده‌ایم. هدف ما از این کار، انتقال تدریجی بعضی سفرها به ساعت‌های دیگر است. قیمت بلیت نیز براساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران در اواخر سال گذشته تعیین شده که خیلی کمتر از طی همان مسافت با تاکسی اینترنتی است؛ حتی با پلیس راهور هم مذاکره کرده‌ایم تا ون شاتل سرویس بتواند از خط ویژه عبور کند.
۳۰ ون در حال کار است
تاکسیرانی برای ۲۰۰ون برنامه‌ریزی کرده است که الان حدود ۳۰ون از آنها در حال کار هستند. برخی از ون‌ها باید پلاک شوند و بعضی از آنها که قبلا در جای دیگری به‌کار گرفته شده بودند، نیاز به تعمیر و بازسازی دارند. به‌زودی می‌توان ۱۰۰ون را به‌کار گرفت و درصورت استقبال مسافران و مشخص شدن کارایی این روش، تمام ۲۰۰ون مشغول به‌کار خواهند شد. وحدت‌کار می‌گوید: «شهروندان می‌توانند در اپلیکیشن شهرزاد مسیرهای پیشنهادی موردنظر خود را با تعیین ابتدا، انتها و ساعت مورد نیاز اعلام کنند. الان ۳۰۰پیشنهاد مسیر داریم .از طرف دیگر می‌توانیم نقاطی را که تقاضای سفر بیشتری دارند، مشخص کنیم و ون در همان نقطه می‌ایستد. امکان ایجاد خط جدید هم زیاد است؛ مثلا یکی از اعضای محترم شورای شهر از منطقه۲۲ بازدید کرد و با توجه به کمبود حمل‌ونقل عمومی در این منطقه پیشنهاد شد که شاتل سرویس در نقاطی از این منطقه برقرار شود.»
مدیرعامل تاکسیرانی در انتها می‌گوید: «پیش‌بینی ما این بود که در ماه اول ۲۰درصد ظرفیت ون‌ها پر شوند، اما در همین‌ماه به ۵۰درصد ظرفیت رسیده‌ایم و این در حالی است که تنها روش اطلاع‌رسانی، استقرار ون‌ها در میدان ونک و نصب بنر برای اطلاع‌رسانی به مسافران بوده است.»
و اما بعد…
شاتل تاکسی از طریق هوشمندسازی ناوگان حمل‌ونقلی نیمه‌انبوه‌بر درصدد است ضمن کاهش انتظار مسافران برای تاکسی، نظارت بر ترددها را افزایش دهد؛ از این‌رو به‌نظر می‌رسد با توسعه شاتل‌تاکسی‌ها، نحوه پرداخت هزینه، کاهش زمان انتظار مسافران، تخلف خودروها، زمان ابتدا و انتهای سفر و… مدیریت شود و از طریق هوشمندسازی به توسعه خیلی از این خطوط در مسیرهای پرمتقاضی یا مسیرهایی که دسترسی کمتری به ناوگان حمل‌ونقلی وجود دارد، منجر شود. همچنین نقاطی از شهر که انتظار تاکسی برای سوار کردن مسافر زیاد است، شناسایی خواهند شد و براساس تقاضای شهروندان خدمات به نحو مطلوب‌تر ارائه می‌شود و بدین‌ترتیب استفاده بهینه از سرویس جدید نیمه‌انبوه‌بر صورت می‌گیرد.
