*شهلا اطهری علاف/ کارشناس‌ارشد روانشناسی بالینی
زندگی جریان و روندی از تلخی‌و‌شیرینی، فرازونشیب، گلوگاه‌های تنگ‌وتاریک، پرتگاه‌های عمیق‌و‌هولناک، توفان‌های سهمگین، گرداب‌های پیش‌بینی نشده و مبهم، بیماری‌های لاعلاج، سختی‌های طاقت‌فرسا، موفقیت‌های شیرین و احساس‌های دلچسب‌ولطیف، شور‌وشوق‌های فزاینده و رویاهای خیال‌انگیز و در مجموع رنگین‌کمانی از خوشایندها و بدآیندهای ریز‌ودرشت است.
انسان برای این‌که از این رودخانه پرآشوب و گاه آرام به سلامت عبور کند، غم، شادی و لذت و درد را با هم تجربه کند، نیازمند یادگیری، کسب مهارت و توانمندی‌هایی است.
۱-اصل پذیرش
اصل پذیرش را بیاموزید، بر آنچه تقدیر الهی است صبور و شکیبا باشید؛ به قول جبران خلیل جبران «الهی، آرامشی عطا فرما، تا بپذیرم آنچه را که نمی‌توانم تغییر دهم». فیزیک بدنی، اندازه قد، زمان و مکان تولد، والدین، خواهرو برادر، مرگ و جدایی عزیزانمان، بیماری‌های نادر و ناعلاج، شرایط جسمی و بسیاری اتفاقات دیگر که در هیچ‌کدام انتخاب و نظر ما دخیل نیست پس بهتر است با آرامش داشته‌ها و نداشته‌هایمان را پذیرا باشیم.
پذیرش و درک انسان بودن؛ به این معنی که در بهترین حالت هیچ فردی کامل نیست و نمی‌تواند بی‌عیب و نقص باشد (کامل در این‌جا بی‌نقص بودن مدنظر است) و صد در صد به کاملیت برسد. در حقیقت مسیر زندگی تلاش برای تبدیل شدن به انسان بهتر و دنیا را جای بهتری برای زندگی کردن است و نه بیشتر از آن. نیچه می گوید«بشو آنچه می‌توانی بشوی.» آسیب‌پذیری و کامل نبودن، ویژگی بشر است و برای شناخت و تجربه همه وجوه خود این تناقض ها ضروری است. نفرت برای شناخت عشق ضروری است، چگونه روز بدون شب می‌تواند جلوه کند؟ پس این‌ها اگر از زاویه دیگری نگریسته شود نه تنها نقص نیست بلکه بخشی از مسیر تکامل است.
۲- سپاسگزاری روزانه
روزانه از خدا برای داشته‌هایتان سپاسگزاری کنید، به دقت به موهبت‌هایتان بیندیشید نه به اتفاق‌های منفی که ممکن است هرگز در زندگی‌تان رخ ندهد. قدردان لحظه‌هایتان باشید و با قلبی سرشار از قدرشناسی در لحظه زندگی کنید.
۳- مهربانی
مهربانی کنید. حسِ‌قدردانی نسبت به خود و دیگران داشته باشید، هرروز با جمله‌ای ساده از تمام افرادی که با شما در ارتباط‌اند تشکر کنید. هر روز با پیامی تشکرآمیز یا ارسال کارت سپاسگزاری زحمت دیگران را پاس داشته و مهربانی را گسترش دهیم . می توانید به مرد یا زن ناتوانی ذر خرید یا رد شدن از خیابان کمک کنید یا نوبت خود را در صف نانوایی به آن ها بدهید. این رفتارها علاوه بر گسترش مهربانی حس رضایت از خود و آرامش به شما می دهد.
۴- ابراز احساسات
احساسات خودرا لمس، تجربه و ابراز کنیم، به عبارتی با احساسات‌تان ارتباط برقرار کنید. هر لحظه، هر حسی را که تجربه می‌کنید یادداشت کنید و اگر نمی‌دانید در حال تجربه چه حسی هستید، به آن نامی دهید و با نامگذاری حس‌ها و تجربه‌های درونی‌تان آن‌ها را معنابخشی به رسمیت بشناسید.
۵- نوشتن جملات انگیزشی
روزانه جمله‌های انگیزشی را یادداشت و در جلوی دیدتان قرار دهید. جمله‌هایی هر چند کوچک که می‌تواند هدف یا پرسشی مهم و بنیادین چون «من کیستم؟»، چگونه می‌توانم حال بهتری داشته باشم؟ ، چطور می‌توانم به فرد بهتر و موثرتری در خانه و جامعه تبدیل شوم؟ را نوشته، روی میز کار، آینه، کابینت آشپزخانه، درب یخچال یا جایی دیگر در معرض دید گذاشته بطوری که در طول روز با دیدن آن متمرکز و به اندیشیدن وادار شویم.
۶- بخندید
خنده بی‌دلیل و بی‌بهانه را بیاموزید، زبان بدن را یاد بگیرید و بازی‌کردن با صورت را جلوی آینه امتحان کنید، برای داشتن اخلاق و حال خوب همیشه لبخند بزنید. لبخند دشمن چین‌وچروک است. زبان‌تان را به شکل‌های مختلف بیرون آورده و داد بزنید، حالت غم‌وشادی به خود بگیرید مثل یک بازیگرحرفه‌ای یا کمدین معروف، حروف صدادار را از حفظ بخوانید طوری که به خطوط چهره‌تان فشار زیادی وارد شود، خنده حجم ریه را افزایش می‌دهد و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند، تکنیکی قوی برای کاهش‌استرس و نگرانی که همه با آن روبرو هستیم.
۷- نشستن در سکوت
درسکوت نشستن را تمرین کنید. لحظاتی از روز را آرام در مکانی دور از هیاهو به مرور خود بپردازید. اجازه بدهید افکار، هیجانات، عواطف و … بدون هیچ سرزنش، قضاوت، بد‌و‌خوب، زشت‌وزیبا یا … از جلو چشم‌تان عبور کند، شما فقط مشاهده‌گر باشید. (هیچ‌کاری جز سکوت و مشاهده انجام ندهید)
۸- عشق ورزیدن به خود
عشق، مهم‌ترین چیزی است که باید با آگاهی بر آن تمرکز کنید. وقتی برای خودتان ارزش قائل شوید و به خودتان عشق بورزید، به مردم یاد می‌دهید چگونه با شما رفتار کنند. وقتی خودتان را دوست داشته باشید و به خودتان عشق بورزید، دیگر نیازی نیست دیگران را کنترل کنید؛ هم چنین اجازه نمی‌دهید دیگران شما را کنترل کنند. دوست‌داشتن خودتان به اندازه دوست‌داشتن دیگران اهمیت دارد، هرچه بیشتر خودتان را دوست داشته باشید، عشق بخشیدن به دیگران آسان‌تر می‌شود. یاد‌تان باشد همه نیاز دارند که دوست‌‌شان بدارند و دیگران (مردم) را دوست بدارند(دوست بدارند و دوست داشته شوند)، بر اساس یافته های محققان برخی بیماری‌ها مانند سرطان ناشی از دوست نداشتن خود است.
۹- خواب کافی
به‌موقع بخوابید و به‌موقع بیدار شوید، خواب کافی و استراحت موجب افزایش تمرکز و کارایی، بازیابی انرژی و تقویت سیستم ایمنی‌تان می‌شود.
