به گزارش وطن شهر و به نقل از همشهری آنلاین-مهدی اسماعیل پور، این خط ۴۳ کیلومتر طول و ۳۴ ایستگاه دارد که ۷ ایستگاه آن تبادلی با دیگر خطوط مترو است. طول این خط تقریبا به اندازه اتوبان همت است، با این تفاوت که تمام این مسیر چندده‌کیلومتری باید زیرزمین حفاری شود. حدود ۷ماه پس از آغاز حفاری نخستین خط جدید متروی تهران، در قالب یک بازدید میدانی از برخی از ایستگاه‌های فعال این پروژه، گزارشی از میزان پیشرفت و آخرین وضعیت خط ۱۰ ارائه شد.
احداث ایستگاه به روش تراشه باز
اولین کارگاه برای بازدید میدانی ایستگاه کوهسار در منطقه ۵ است. در این ایستگاه تونل رمپ دسترسی به موقعیت ایستگاه به روش زیر زمینی درحال انجام است و از تونلی به طول ۱۹۰ متر تاکنون ۳۰ متر حفاری شده است. ایستگاه کوهسار یکی از ایستگاه‌های فاز نخست خط ۱۰ محسوب می‌شود که در آینده دستگاه تی بی‌ام(دستگاه مکانیزه حفار) از آن عبور خواهد کرد. ایستگاه میدان دهکده المپیک که تجهیز آن به سال ۱۴۰۰ بازمی‌گردد، دومین کارگاه این پروژه بود که از آن بازدید عملی به میدان آمد. بیل مکانیکی عظیم‌الجثه‌ای درحال خاکبرداری بود و کارگران شمع‌های سازه نگهبان را حفاری می‌کردند. کارگاه میدان اتریش سومین مقصد بود. روش ساخت این ایستگاه تراشه باز است و کارگران و ماشین‌آلات مشغول احداث یک رمپ هستند که تاکنون ۱۰۵ متر آن حفاری شده است. علاوه بر ایستگاه اتریش، ایستگاه‌های جنت‌آباد، میدان المپیک و پژوهش نیز به روش تراشه باز ساخته می‌شوند. این روش ساخت با توجه به فضای باز کارگاه‌های احداث خط ۱۰ متروی تهران مناسب‌تر است. در این روش با حفاری عمودی تا عمق زمین ایستگاه احداث می‌شود. در روش دیگر ابتدا تونل حفاری می‌شود و سپس در فضای بسته تونل ایستگاه را در عمق زمین می‌سازند. کارگاه ایستگاه پژوهش، چهارمین مقصد است که در مرحله نصب شمع قراردارد.
حفاری خط ۱۰ از اینجا شروع شده است
ایستگاه نهایی، کارگاه دریاچه چیتگر است که حوالی ظهر به آنجا می‌رسیم. دستگاه تی‌بی‌ام غول‌پیکر و حدودا ۱۰۰ متری در این کارگاه قرار دارد و تاکنون ۱۱۰ متر از تونل را حفاری کرده است. کارگران پس از چند ساعت کار سخت و بی‌وقفه در عمق ۲۰ متری زمین مشغول استراحت هستند. مدیران پروژه می‌گویند پس از انجام یکسری کارهای مقدماتی ازجمله تعویض تسمه دستگاه تی‌بی‌ام، حفاری خط ۱۰ از حدود ۱۰ روز آینده به شکل جدی‌تر و با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت. تی‌بی‌ام فعال در کارگاه میدان دریاچه پس از رسیدن به ایستگاه جنت‌آباد از شفت خروجی، خارج خواهد شد.
اولویت اجرایی خط ۱۰
حسین نصرآزادانی، مجری خط ۱۰ متروی تهران درخصوص پروژه احداث نخستین خط از خطوط چهارگانه جدید شهر تهران که عملیات حفاری آن با دستگاه تی‌بی‌ام(دستگاه مکانیزه حفار تونل) رسما از ۱۸ مهرماه سال گذشته با حضور رئیس‌جمهور و همزمان با افتتاح ۴ ایستگاه خطوط ۶ و ۷ آغاز شده بود، می‌گوید: «احداث خط جدید ۱۰ متروی تهران در ۲ قطعه غربی(وردآورد تا نمایشگاه بین‌المللی) و قطعه شرقی (نمایشگاه بین‌المللی تا فلکه سوم تهرانپارس) در دستور اجرا قرار دارد. به‌دلیل اهمیت و اولویت اجرای قطعه غربی، فاز اول بهره‌برداری خط ۱۰ در قطعه غربی به‌طول ۲۰.۵ کیلومتر حدفاصل ایستگاه‌های وردآورد تا میدان کتاب تعریف شده که در مرحله اول محدوده ایستگاه میدان دریاچه تا میدان کتاب شامل ۱۴.۵ کیلومتر طول با ۱۲ ایستگاه است که ۴ ایستگاه آن به بهره‌برداری خواهد رسید و در مرحله دوم نیز از میدان دریاچه تا ایستگاه وردآورد به‌طول ۶ کیلومتر با ۵ ایستگاه که با ایستگاه وردآورد(تقاطع با خط ۵ مترو) بهره‌برداری خواهد شد. بدیهی است که مابقی ایستگاه‌ها در فاز اول بهره‌برداری به‌صورت عبوری ساخته خواهند شد به مرور به چرخه بهره‌برداری اضافه خواهند شد.» نصرآزادانی درخصوص این ایستگاه‌ها افزود: «میدان کتاب، ایستگاه تقاطعی با خط ۷، کوهسار، ایستگاه تقاطعی با خط ۶ و میدان‌های اتریش و دریاچه، ۴ ایستگاه فاز اول هستند. میدان دریاچه، چهارباغ، اردستانی، پژوهش و وردآورد هم ۵ ایستگاه فاز دوم قطعه اول پروژه خط ۱۰ متروی تهران را تشکیل می‌دهند.»
سال ۱۴۰۶ بهره‌برداری از فاز اول
مجری خط ۱۰ متروی تهران در مورد زمانبندی برای تکمیل و بهره‌برداری از فاز نخست قطعه اول هم می‌گوید: «طبق زمانبندی انجام‌شده به شرط تامین به‌موقع اعتبار مورد نیاز پروژه، برای تکمیل فاز نخست از قطعه اول خط ۱۰ متروی تهران شامل ۱۴.۵ کیلومتر مسیر تونلی و ۴ ایستگاه بهره‌برداری، یک برنامه ۴ ساله داریم و این بخش انشاالله تا پایان سال ۱۴۰۶ به بهره‌برداری خواهد رسید.»
تحویل و فعال‌سازی ۱۷ ایستگاه و دپوی پارکینگ ۴۰ هکتاری
مجری خط ۱۰ متروی تهران درخصوص میزان پیشرفت و آخرین وضعیت پروژه هم می‌گوید: «تا امروز ۱۷ کارگاه پروژه به شکل رسمی تحویل شده است. همچنین دپوی پارکینگ خط ۱۰ متروی تهران به مساحت ۴۰ هکتار که یکی از بخش‌های اصلی پروژه محسوب می‌شود در منطقه ۲۱ و حوالی ایستگاه راه‌آهن ملکی که در آنجا نیز ایستگاه تقاطعی خواهیم داشت، تامین و تحویل شده است.» نصرآزادانی ادامه داد: «از ۱۷ کارگاه پروژه تاکنون ۱۰ کارگاه شامل پژوهش، اتریش، میدان دریاچه، میدان موج، دهکده المپیک، میدان ساحل، جنت‌آباد، کوهسار که ایستگاه تقاطعی با خط ۶ است، سردار جنگل و میدان کتاب فعال‌سازی شده‌اند که این فعال‌سازی در هرکدام از کارگاه‌ها متفاوت بوده و شامل موارد مختلفی ازجمله فنس‌کشی، سازه نگهبان، نصب شمع، تجهیز، خاکبرداری، احداث رمپ دسترسی، حفاری و… می‌شود. فعال‌سازی و تحویل دیگر کارگاه‌های پروژه نیز در دست انجام است.»
تکمیل فاز دوم در سال ۱۴۰۸
نصرآزادانی در مورد زمان تکمیل فاز دوم پروژه هم می‌گوید: «اجرا و تکمیل فاز دوم هم به موازات فاز نخست و به‌صورت موازی پیش خواهد رفت و کارگاه ایستگاه‌های پژوهش، اردستانی، چهارباغ و وردآورد هم تحویل و تجهیز می‌شود. زمان تکمیل فاز اول و دوم از قطعه نخست خط ۱۰ مترو تهران ۶ ساله است و همانطور که اشاره شد، اگر در بحث تامین اعتبارات وقفه‌ای پیش نیاید و کارها طبق برنامه‌ریزی پیش برود، فاز دوم نیز انشاالله ۲ سال بعد یعنی در سال ۱۴۰۸ تکمیل می‌شود و به بهره‌برداری می‌رسد.»
۱۱۰ متر حفاری تونل خط ۱۰ مترو
مجری خط ۱۰ متروی تهران درباره میزان حفاری انجام شده در این پروژه گفت: «درحال حاضر یک تی‌بی‌ام(دستگاه حفار مکانیزه) در پروژه وجود دارد. برای حفاری خط ۱۰ مترو استفاده از ۵ دستگاه تی‌بی‌ام برنامه‌ریزی شده است که فعلا در فاز اول قطعه نخست پروژه ۳ دستگاه تی‌بی‌ام خواهیم داشت. دستگاه تی‌بی‌ام شماره یک در کارگاه میدان دریاچه به سمت شرق فعال و تاکنون ۱۱۰ متر تونل احداث شده است. دستگاه تی‌بی‌ام شماره ۲ نیز که از تبریز بارگیری و حمل می‌شود، در کارگاه جنت‌آباد فعال خواهد شد. البته در این ایستگاه احداث شفت آغاز شده است. دستگاه تی‌بی‌ام شماره ۳ نیز در کارگاه میدان دریاچه به سمت غرب یعنی وردآورد و محل دپوی پارکینگ فعال می‌شود.»
اولویت با بخش غربی
خط ۱۰ متروی تهران ۷ منطقه پایتخت شامل مناطق یک، ۲، ۳، ۴، ۵، ۲۱ و ۲۲ را پوشش می‌دهد. در همین رابطه مجری خط ۱۰ تأکید می‌کند که در این پروژه اولویت احداث و تکمیل با بخش غربی آن است و در تکمیل صحبت‌های خود می‌گوید: «در پروژه خط ۱۰ متروی تهران اولویت با مسیر و ایستگاه‌های بخش غربی است، چراکه در این قسمت به‌ویژه در منطقه ۲۲ و همچنین بخش‌هایی از منطقه ۵، با وجود بارگذاری جمعیت زیاد، با کمبود ایستگاه مترو روبه‌رو هستیم. همچنین در معابر بزرگراهی این بخش ازجمله بزرگراه‌های همت، حکیم، نیایش و تهران- کرج ترافیک‌های سنگینی وجود دارد که با بهره‌برداری از ایستگاه‌های غربی و دسترسی شهروندان به خطوط مترو، تا حدودی از این ترافیک کاسته خواهد شد.»
تأثیر خط ۱۰ بر خطوط ۲، ۴ و ۵
دلیل اولویت داشتن بخش غربی پروژه صرفا شامل سبک‌تر شدن معابر بزرگراهی و دسترسی سریع و آسان‌تر جمعیت قابل توجه این محدوده از پایتخت به مترو با توجه به کمبودهای این بخش در شرایط فعلی نمی‌شود و این موضوع بر افزایش بهره‌وری و بهبود خدمات‌رسانی شبکه مترو نیز تأثیرگذار است. مجری خط ۱۰ متروی تهران در این رابطه نیز می‌گوید: «با تکمیل و بهره‌برداری از ایستگاه‌های بخش غربی، خط ۵ مترو می‌تواند در ایستگاه وردآورد با خط ۱۰ تبادل مسافر داشته باشد و با تکمیل و بهره‌برداری کامل از این خط جدید مترو، پیش‌بینی می‌شود که تا حدود ۵۰ درصد از مسافران خط ۵ مترو در ایستگاه وردآورد توزیع و سرشکن شده و با کاهش حجم مسافر، کیفیت سفر در آن افزایش یابد. علاوه بر این تکمیل خط ۱۰ مترو، روی کیفیت سفر خطوط ۲ و ۴ نیز تأثیر ۴۰ تا ۵۰ درصدی خواهد داشت و بخشی از بار جمعیتی در ایستگاه‌های ارم سبز و صادقیه به خط ۱۰ منتقل و در اینجا سرشکن شده که این موضوع به ارتقای سفر با مترو در این خطوط منجر می‌شود. البته این تأثیر و کارکرد با تکمیل تمام مسیر و ایستگاه‌های خط ۱۰ متصور است.»
