وطن شهر/ چندی قبل متروی پاریس در راستای ارتقاء فرهنگ شهروندی اقدام به انتشار مجموعهای از شمایل گرافیکی کرده است. از آنجا که این تصویرسازی، مفهومی کنایهای دارد، با انتقاداتی از سوی برخی از مسافران روبرو شده است. برخی از مسافران آن را مضحک و برخی، آن را اهانتآمیز دانستهاند اما اکثر مسافران طرفدار این شیوه بودند، چرا که از برخی ناهنجاریها به تنگ آمده بودند و با این طراحی، بسیاری از مسافران، دیگر رفتارهای گذشته را تکرار نمیکردند.
شرکت “RATP” طراح این کمپین بوده است و از سال ۲۰۱۱ با عناوین و تصاویر مختلف، پیامهای تبلیغی خود را به صورت ساده و کوتاه و در بعضی مواقع بسیار صریح تهیه کرده است. در این تبلیغات پیامهای کوتاه و سادهای با شعار “در استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی آدم باشید” به چشم میخورد که به صورت تابلوهای تبلیغاتی نصب شده است و هدف آن فرهنگسازی درست و تغییر رفتار مردم این شهر در استفاده صحیح از وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو میباشد.
در کنار این پیامها، تبلیغات فرهنگی دیگری مانند شمایل گرافیکی از رفتارهای ناهنجار برخی از مسافران طراحی شده است. این تبلیغات بر اساس تحقیقی که روی رفتار مسافران متروی پاریس و ناهنجاریهای رفتاری آنها صورت گرفته بود طراحی شد. در این طرحها، هر حیوان به عنوان یکی از این ناهنجاریهای رفتاری نشان داده میشود، به طوری که وقتی یکی از ده ناهنجاری رفتاری مسافران متروی پاریس، پریدن از گیتهای ورودی مترو تعیین شد، طراح تبلیغات فرهنگی، این نوع اشخاص را همچون قورباغهای به تصویر کشید که از روی گیت ورودی در حال پریدن است.
از طرفی ممانعت از بسته شدن دربها، موجب تأخیر برای همهی مسافران میشود. شخصیت الاغ که انتخابش با اعتراض همراه بود، به سبب نماد حماقت این دسته از افراد انتخاب شده است تا این رفتار ناهنجار، احمقانه تعبیر شود.
کثیف کردن صندلی، ریختن زباله و پسماند خوراکی و… یکی دیگر از ناهنجاریهایی است که در این طرحهای گرافیکی به آن پرداخته شده است.
یکی دیگر از ناهنجاریهای رفتاری مسافران متروی شهر پاریس، بلند صحبت کردن با تلفن همراه است که طراح، این اشخاص را مانند خروسی به نمایش گذاشته که در محیط عمومی، آلودگی صوتی ایجاد میکند.
این تصاویر، اشخاصی که جلوی دربهای قطار به ردیف میایستند و باعث ازدحام در برابر دربهای خروجی شده و به مسافران اجازه پیاده شدن از قطار را نمیدهند را به فیلهای پر زور تشبیه کرده است. این مشکل در زمان شلوغی و ایستگاههای پر تردد به وفور دیده میشود و یکی از رایجترین و مهمترین ناهنجاریهای رفتاری در مترو میباشد.
تصویر زیر نیز گاوی را نشان میدهد که چطور بدون اجازه دادن به مسافران برای پیاده شدن، سریع و طلبکارانه میخواهد سوار مترو شود.
در طرح گرافیکی زیر حمل ساک و یا کوله پشتی توسط بعضی از مسافران به لاکپشت تشبیه شده است. حمل اینگونه وسایل، بیشتر بین دانشآموزان، دانشجویان و ورزشکاران دیده میشود.
همچنین لم دادن و یا ولو شدن در مترو توسط برخی افراد راحتطلب و تنبل به پاندا تشبیه شده است که در پیک ساعات و ازدحام جمعیت به جای رعایت حال دیگر مسافران و درست نشستن، روی صندلی لم داده و فضای بیشتری را اشغال نمودهاند و مسافران باید فشار جمعیت بیشتری را به خاطر گیر نکردن به دست و پای این فرد تحمل کنند.
یکی دیگر از رفتارهای غیر اخلاقی پرتاب کردن آدامس جویده شده یا ریختن زباله و… درون ایستگاهها است.
این افراد وقتی در اماکن عمومی همچون مترو حضور پیدا میکنند، ادب را در فضای عمومی رعایت نمیکنند. طراحان گرافیکی با انتخاب “لاما” به عنوان حیوانی که برای دفاع از خود آب دهان پرتاب میکند، این عمل ناشایست را بیشتر برجسته کردهاند.
در تصویر دیگر، رفتارها و زمزمههای زیرگوشی و عاشقانه در میانه مسیر حرکت مسافران به دو مرغ عاشق تشبیه شده است که در حرکت دیگر مسافران وقفه ایجاد نموده و با واکنش منفی آنان مواجه میباشد.
این تصاویر بخش کوچکی از تبلیغات فرهنگی در ایستگاههای متروی پاریس است. جاییکه روزانه هزاران نفر در آن تردد دارند و هر تبلیغ فرهنگی میتواند اثرگذاری فراوانی داشته باشد.
همچنین متروی پاریس به هنرمندان متعهد به قوانین، مجوز حضور در مترو و اجرای برنامههای موسیقی داده است. اولین فعالیت فرهنگی هنری که تا کنون در مترو رخ داده، در دههی ۱۹۷۷ در متروی پاریس اجرا شد. مترو در سال ۱۹۸۹ در همکاری با انجمنها و موسیقیدانان، مجوز اجرای زنده در ایستگاهها را صادر کرد. مترو جایی بود که هنرمندان، استعداد خود را به معرض نمایش میگذاشتند. این روند تا امروز ادامه دارد به طوری که تعداد هنرمندانی که در مترو برنامه اجرا میکنند به هزاران نفر رسیده است و تمام گروههای سنی را نیز راضی نگه میدارد. لازم به ذکر است که برخی از جشنهای موسیقی پایان هفته در متروی پاریس برگزار میشود و بسیاری از هنرمندان مشهور این کشور از متروی پاریس شهرت کسب کردهاند.