*فرشید اسحاقی – کارشناس ارتباطات و رسانه
لحظه شماری برای حضور رونالدو، بروزویچ، سادیو مانه، کونان و سایر ستاره‌های دنیای فوتبال در ایران و رقابت با تیم های فوتبال ایرانی، فرصتی بی بدیل برای پیوند دیپلماسی شهری و ورزش برای ترسیم تصویری تازه و بدون روتوش از فرهنگ و زندگی ایرانیان به دنیاست. در شرایطی که قرار است ۲۸ شهریورماه، تیم فوتبال پرسپولیس به عنوان نماینده کشورمان میزبان ستاره‌های فوتبال در پایتخت ایران اسلامی باشد، ظرفیت های نهفته در دیپلماسی ورزش و گره زدن آن با دیپلماسی شهری، می‌تواند اتفاقات ماندگاری را رقم زند.
آنجا که رونالدو و همبازیان فوق ستاره اش، در فرودگاه مهرآباد تهران فرود می آیند، حداقل ۷۲ ساعت را در پایتخت ایران عزیزمان حضور خواهند داشت و با گذر از میدان آزادی و بزرگراههای شهر، به ثبت تصاویری از چهره پایتخت ایران عزیزمان می پردازند، فرصتی مناسب پیش خواهد آمد تا بهترین تصویر ممکن از پایتخت با استفاده از ظرفیت های شهری به دنیا مخابره کرد.
شاید کمی هوشمندی لازم باشد تا با بهره گیری مناسب از فضاهای تبلیغاتی پایتخت، مبلمان شهری و هرآنچا انتقال دهنده پیام است، نه تنها خوش آمدی ماندگار به سفیران دنیای ورزش گفت، که تصویری واقعی از میهمان نوازی، توسعه یافتگی و زندگی در حال رشد در میهنمان را در تصویر ذهنی ستارگان دنیای فوتبال تداعی کرد.
از ثبت تصویر اعجوبه فوتبال دنیا در قاب برج میلاد تهران گرفته تا نقش بستن شعارهای حماسی و تصاویر ستارگان فوتبال بر بیلبوردهای شهری، همه و همه می تواند به مخابره تصویری واقعی از ملت ایران به دنیا کمک کند.
واقعیت آن است دیپلماسی ورزش به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی توسعه قدرت نرم و دیپلماسی عمومی مورد توجه بسیاری از کشورهای توسعه یافته و اقتصادهای نوظهور قرار گرفته و جهان امروز معتقد است همان‌گونه که دیپلمات‌ها برای تحقق منافع ملی به دور میز می‌نشینند، ورزشکاران نیز برای تقویت این منافع پا به میدان می گذارند.
صرف نظر از پیشینه تاریخی ورزش در گسترش صلح و جلوگیری از دشمنی‌های میان کشورها، ظرفیت‌های مختلف جهانیاش ابزار قدرتمندی است که دولت‌ها می‌توانند به‌صورت گسترده از آن برای پیشبرد خواسته‌ها و منافع ملی خود استفاده کنند و از ظرفیت‌های پیدا و پنهان آن سود ببرند.
به نظر می‌رسد به‌رغم استفاده غیرمستقیم سایر کشورها از ورزش برای رساندن پیام خود به جامعه جهانی، این موضوع در دستگاه دیپلماتیک کشور ما و البته مدیریت شهری پایتخت می بایست مورد استفاده جدی قرار گیرد.
چیستی، چرایی و چگونگی استفاده از دیپلماسی ورزشی در کشورهای موفق و همچنین وضعیت موجود دیپلماسی ورزش کشورمان می‌تواند تصویر روشن و دقیق‌تری از ورزش به عنوان اهرمی در راستای تقویت ارتباطات و تعاملات عرصه بین‌الملل ارائه کند. در سال های اخیر کشورهای مختلف در تلاش بوده‌اند جهت‌گیری دستگاه دیپلماسی خود را صرفاً به مقامات رسمی کشورهای مقابل معطوف نساخته و سازه‌های اجتماعی و ذهنی مردم آن را نیز متأثر سازند.
لذا با توجه به تلاش روزافزون مثلث عبری، عربی و غربی جهت حملات مداوم رسانه‌ای و تبلیغاتی علیه ایران و همچنین تشدید تحریم، به نظر می‌رسد که دیپلماسی ورزش به‌عنوان یکی از ابزارهایی که توان مشروع‌سازی اهداف ملت‌ها را داراست، می‌تواند به اهداف سیاست خارجی کشورمان کمک زیادی کند.
شاید لازم باشد تا زمان باقیمانده تا رویداد مهم لیگ قهرمانان فوتبال آسیا، از رییس فدراسیون فوتبال گرفته تا وزیر امورخارجه و شهردار تهران، با عرقی ملی، نگاهی دگربار به فوتبال داشته باشند و با پیوند دیپلماسی شهری و ورزش، اتفاقی ماندگار را در تاریخ فوتبال کشور رقم زنند.
